به گزارش مجله خبری نگار/شفاآنلاین،امروزه یکی از مشکلاتی که افراد مسن و سالخورده با آن دست و پنجه نرم میکنند بروز اختلال شناختی در سالمندان میباشد. این اختلالات میتواند زندگی آنها را بسیار تحت تاثیر قرار دهد و به دلایل مختلفی در افراد بروز میکند. اختلالات شناختی در افراد سالخورده علائم مختلفی داشته که در ادامه با تمامی آنها به صورت تخصصی با آنها آشنا خواهید شد.
اختلال شناختی در دوران سالمندی چیست؟
سالمندان با افزایش سن با اختلالات شناختی بسیاری مواجه میشوند که این اختلالات نتیجهای جز افسردگی برای آنها ندارد. به همین دلیل، اغلب اختلالات که در سالمندی ایجاد میشوند با کنترل افسردگی از بین میروند. سالمندانی که به سلامتی خود اهمیت میدهند نسبت به بقیه افراد این اختلالات را در خود را شناسایی میکند و برای حل کردن این اختلالات اقدام میکند.
اختلالات سالمندی انواع مختلفی دارد که این اختلالات بر حافظه، تفکر و توانایی فرد در انجام کارهای روزمره اش تاثیر میگذارد. بنابراین بهره گیری از خدمات مراقبت و پرستار از سالمند در چنین مواقه ای اهمیت یافته که شما میتوانید از خدمات سفیر آرامش در این زمینه استفاده کنید.
علل ایجاد اختلال شناختی در سالمندان
اختلالات در سالمندی به دلایل مختلفی ممکن است بروز کند که در ادامه به بررسی این علل خواهیم پرداخت.
بیماریهای عصبی
یکی از دلایل بروز این اختلالات در سالمندان وجود بیماریهای عصبی در آنهاست.
اختلالات عاطفی
زمانی که فرد سالمند از لحاظ عاطفی دچار مشکل میشود، زمینهای برای بروز اختلال شناختی را در خود به وجود میآورد.
عوامل محیطی
عوامل محیطی یکی دیگر از علل موثر در بروز اختلالات شناختی است. عوامل محیطی مثل تنهایی و انزوا یا نبود فعالیتهای منظم ذهنی باعث میشود تا فرد مبتلا به اختلالات شناختی شود.
بیماریها
برخی از بیماریها نیز در بروز اختلالات شناختی بسیار تاثیرگذار هستند. برای مثال، فردی که فشار خون بالایی دارد و یا مبتلا به دیابت و کمبود ویتامینها در بدن است بیشتر از افراد سالم در معرض اختلالات شناختی مثل زوال عقل قرار میگیرند.
مصرف داروها
مصرف برخی از داروها به خصوص در سالمندان ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که سبب بروز اختلالات شناختی در افراد شود.
عوامل ژنتیکی
افرادی که از لحاظ ژنتیکی مستعد باشند بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به بیماریهای شناختی قرار میگیرند.
افراد مبتلا به اختلال شناختی ممکن است آگاه باشند که حافظه یا عملکرد ذهنی آنها "لغزش" یافته است. خانواده و دوستان نزدیک نیز ممکن است متوجه تغییرات شوند. اما این تغییرات به اندازه کافی بد نیستند که بر زندگی روزمره یا فعالیتهای معمول تأثیر بگذارند.
اختلال شناختی ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر یا سایر اختلالات مغزی را افزایش دهد. اما برخی از افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف ممکن است بیماری آنها پیشرفت نکند و برخی در نهایت بهتر میشوند.
انواع اختلالات شناختی سالمندان
اختلالات شناختی و خطای شناختی در سالمندان به انواع مختلفی تقسیم میشود که با توجه به شدت هر کدام در برخی موارد نیاز به استفاده از خدمات شرکت پرستاری میباشد که در ادامه به صورت کاملاً تخصصی و مفید به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
خطای شناختی دلیریوم در سالمندان
به وضعیتی گفته میشود که به شدت حاد است اما گذرا نیز است. این اختلال باعث میشود فرد سالمند در توجه کردن و شناخت دچار مشکل شود. این نوع اختلال معمولاً به علت عواملی مثل عفونت، داروها، مشکلات متابولیک، یا تغییرات محیطی (مانند بستری شدن در بیمارستان) در سالمندان بروز میکند. از مهمترین ویژگیهای این نوع اختلالات میتوان به شروع ناگهانی آن، تغییر در سطح هوشیاری و اختلال در توجه و تمرکز اشاره کرد.
اختلالات شناختی روانآشفتگی سالمندی
به حالتی در فرد گفته میشود که فرد واقعیت را ناقص درک میکند که این موضوع باعث میشود هذیان بگوید و یا اینکه توهم بزند. این بیماری میتواند ناشی از اختلالات روانی مثل بیماری اسکیزوفرنی، اختلالات خلقی مثل افسردگی شدید و یا حتی بیماری دلیریوم باشد. این بیماری ممکن است در طول زمان ادامه پیدا کند و فرد نتواند واقعیت را از خیال تشخیص بدهد. بروز این بیماری معمولاً با اختلالات عاطفی در افراد همراه است.
اختلال شناختی زوال عقل (دمانس)
دمانس و یا زوال عقل به مجموعهای از اختلالات شناختی گفته میشود که باعث کاهش تواناییهای شناختی در فرد میشود. این بیماری در فعالیتهای روزمره فرد اختلال ایجاد میکند و فرد به خوبی و یا اصلاً نمیتواند در جامعه حضور پیدا کند. این اختلال معمولاً در صورت کنترل نکردن آن به مرور زمان پیشرفت میکند و مشکلاتی را برای فرد و خانوادهی او ایجاد میکند. از علائم این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
کاهش حافظه در فرد که باعث میشود به خوبی نتواند اطلاعات قدیم و یا جدید را در مغز خود به یادآورد.
در تصمیمگیری یا حل مسائل مختلف دچار مشکل میشوند.
ممکن است در رفتار آنها تغییراتی ایجاد شود و مبتلا به افسردگی و یا اضطراب شوند. حتی ممکن است تغییر شخصیت بدهند.
این افراد در حرف زدن و بیان کردن افکار و مسائل مختلف دچار مشکل میشوند.
در تشخیص مکانها و زمانهای مختلف دچار اختلال میشوند.
این بیماری در اثر عوامل مختلفی مثل عوامل ژنتیکی، محیطی و برخی از بیماریها مثل دیابت، فشار خون بالا و چربی خون بالا در سالمندان بروز میکند.
خطای شناختی سکته مغزی سالمندان
سکته مغزی یک وضعیت اورژانسی برای بیمار است. زمانی این اتفاق میافتد که در رسیدن جریان خون به مغز اختلال ایجاد میشود. علائم این نوع خطای شناختی سالمندی شامل ضعف ناگهانی در یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن، سردرد شدید و اختلال در تعادل است. در صورتی که فشار خون را در بدن کنترل کنید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و روزانه ورزش کنید، میتوانید از بروز سکته مغزی در بدن پیشگیری کنید.
تشخیص اختلالات شناختی سالمندان
تشخیص اختلالات روانشناختی در سالمندان فرآیند پیچیدهای دارد و ممکن است کمی چالشبرانگیز باشد، اما پزشک متخصص با انجام یکسری از بررسیها این اختلالات را تشخیص میدهد.
ارزیابی بالینی
در ابتدا پزشک به بررسی سابقه پزشکی فرد و تاریخچه خانوادگی او میپردازد و معاینات فیزیکی و روانی لازم را روی او انجام میدهد تا نشانههایی از وجود اختلالات شناختی را در فرد پیدا کند.
آزمونهای شناختی
در مرحله بعد، پزشک از بیمار یکسری آزمون میگیرد و به وسیله آن آزمونها به ارزیابی حافظه، توجه، زبان و تواناییهای اجرایی در فرد میپردازد.
گرفتن MRI
در مرحله بعد، پزشک از مغز بیمار به وسیله MRI و سیتی اسکن عکسهایی میگیرد. این عکسها تغییرات مغزی فرد را نشان میدهند.
آزمایشهای خون
آزمایش خون در صورتی که بدن دچار عفونت شده باشد و یا هر مشکل داخلی دیگر را نشان میدهد که برخی از این مشکلات بر روی اختلالات روانشناختی در فرد تأثیر میگذارند.
در نهایت، اختلالات شناختی در سالمندان مسئلهای جدی است که میتواند به طور مستقیم بر کیفیت زندگی و استقلال آنها تأثیر بگذارد. تشخیص بهموقع و صحیح این اختلالات، گامی مهم در جلوگیری از پیشرفت آنها و بهبود کیفیت زندگی سالمندان محسوب میشود. درمانهای پزشکی، رواندرمانی و تغییرات در سبک زندگی مانند داشتن رژیم غذایی مناسب و فعالیتهای جسمی و ذهنی منظم، میتوانند نقش مهمی در مدیریت و بهبود این اختلالات ایفا کنند. در نهایت، حمایت خانواده و مشاورههای حرفهای نیز از اهمیت زیادی برخوردار است تا سالمندان بتوانند با آرامش و کیفیت بهتری از دوران سالمندی خود لذت ببرند.